Damir Nikšić: Građani kao najugroženija manjina

Važno je primijetiti da su konstitutivni narodi i “ostali” navedeni u kategoriji kolektiviteta, a građani, kako vidimo, kao zasebna kategorija koja ravnopravno sa kolektivitetima učestvuje u utvrđivanju ustava ove države. Oni jesu navedeni u množini, ali se radi o pojedincima/pojedinkama koji konstituišu državu pojedinačno, tj. individualno.

(Vjerovatno mnogi kojima je kolektivizam formatirao mozak smatraju da je tako nešto nemoguće i da ja bulaznim, ali to je samo pokazatelj koliko su se mentalno udaljili od ustava, tj. koncepta građanske države u pravcu etno-nacional-socijalizma i još koječega tamo.)

Drugim riječima: ustavna prava i slobode konstitutivnih naroda i “ostalih” prepoznata su kao kolektivna, a ustavna prava građana, tj. građanina i građanke – su individualna.

To znači da građani i građanke, za razliku od “konstitutivnih naroda” i “ostalih”, učestvuju u “utvrđivanju ustava”, tj. konstituciji ove države kao “konstitutivni pojedinci i pojedinke” i kao takvi nisu ništa manje vrijedni, ništa manje “konstitutivni” i ustavni od “konstitutivnih naroda” i ostalih grupa, tj. kolektiviteta.

(Barem ne po ustavu, na papiru i po pisanom svjetovnom zakonu, ako jesu u stvarnosti i po nepisanom zakonu kolektivističke svjetine.)

Znači: čitav jedan konstitutivni narod, pa i i drugi, pa i sva tri zajedno, plus “ostali” kolektiviteti odozgo, sva ta suma njihovih kolektivnih prava na kamari, nije ni za pedalj viša, veća, ni za gram teža i preča od jednog jedinog “konstitutivnog pojedinca ili pojedinke”, privatne građanke ili građanina i njenog, tj. njegovog individualnog građanskog prava.

Potpuno su, dakle, pred ustavom jednaki oni koji govore “u ime naroda”, svoga ili naroda uopšte, i jedna individua koja svoja prava i slobode traži za sebe, krajnje subjektivno, u svom ličnom interesu, u svoje ime.

Individua čak ima pravo da se ne udružuje: da nema udruženja, da nema grupu, da nema novca koji može skupiti pa sebi izgraditi ili iznajmiti neki javni prostor, objekt.

Za sve te potrebe individua, tj. privatni građanin i građanka imaju državu koju već plaćaju kroz poreze. Privatni građanin ili građanka državi daju novac da njoj ili njemu osigura i javni prostor i prava i slobode. Država je ta koja je advokat i zaštitnik privatnog građanina i građanke: usta, pravna država, građanska država, nezavisno sudstvo – to nisu prazne riječi. Za to država i postoji: da zaštiti pojedinca od rulje, od čopora, od drugog pojedinca… Nizašta drugo.

To je ta “pravna država”.

Bez takve pravne, građanske države nema ni slobodnog građanskog društva, a bez slobodnog građanskog društva nema ni slobodnog građanina/građanke kao slobodne individue i obratno, što je još važnije: bez slobodnog građanina/građanke kao slobodne individue nema ni slobodnog građanskog društva, a bez slobodnog građanskog društva nema ni slobodne, pravne, svjetovne, građanske države.

Slobodno građansko društvo je društvo koje je, za razliku od socijalističkog (nacional-socijalističkog, vjersko-socijalističkog) zapravo društvo slobodnih, nezavisnih, samostalnih pojedinaca i pojedinki; društvo u kojem svako radi, djeluje, ponajprije u svoje ime, u svom ličnom interesu, po zakonu i ustavu, bez da ih kolektivistički moralisti javno osuđuju za “egoizam”, “narcisizam”, “sebičnost”, “izdaju” i prisiljavaju na podređivanje kolektivu, na prihvatanje kolektivnog identiteta, prava, slobode.

Individualno pravo slobode je ustavom zagarantovano i trebalo bi biti sasvim dovoljno svakom jer u konstituciji moderne građanske države se učestvuje individualno. U Bosni i Hercegovini su prepoznata oba oblika ali se uglavnom forsira kolektivno pravo “konstitutivnih naroda”, a zanemaruju građani i građanke kao “konstitutivni pojedinci i pojedinke”.

Građanska država je ta koja treba da gaji i kultiviše privatne građane i građanke, slobodne “konstitutivne pojedince i pojedinke” s obzirom da oni nemaju nikog drugog, nikakvu drugu zajednicu osim političke zajednice – države. Oni nemaju alternativu.

Građanska svjetovna država u njima zapravo ima najvećeg partnera jer su im interesi zapravo identični. Jedno ne može preživjeti bez drugog.

Privatni građani, “konstitutivni pojedinci i pojedinke” tako postaju najkorisniji članovi slobodnog građanskog društva i najodaniji jednoj građanskoj državi, odaniji od kolektiviteta koji mogu naginjati kako separatizmu ili samogetoizaciji tako i majorizaciji i hegemonizmu, što je pogubno za opstanak moderne svjetovne građanske države.

Onaj ko je neprijatelj slobodne, svjetovne, građanske pravne države – neprijatelj je pojedinca i pojedinke koji takvu državu konstitutišu ustavom. Dakle neprijatelj je slobode slobodnih privatnih građana i građanki.

Činjenica je da su privatni građani i građanke, tj. “konstitutivni pojedinci i pojedinke” lošije organizovani u zahtijevanju svog dijela kolača kako na polju urbanizma – tako i na polju politike; kako u javnom – tako i u privatnom, pa čak i u građanskom sektoru gdje preovladavaju kolektivni, tj. grupni, etnonacionalni, vjerski ili partijski interesi koji su često “dimna zavjesa” za skrivene privatne i sitnosopstveničke interese.

To je vjerovatno zato što su mnogi od njih individualisti.

Da se zaključiti da su privatni građani i građanke u današnjem kolektivističkom poretku, režimu, sistemu zapravo najugroženija manjina, pogotovo ako su individualisti.